Kiedy przychodzi czas planowania naszej spuścizny, wiele osób zastanawia się, jaki jest najlepszy sposób, aby przekazać swój majątek i dobra. Jednym z najczęstszych dylematów jest wybór między darowizną za życia a zapisem testamentowym. Oba te sposoby mają swoje zalety i wady, a ostateczny wybór zależy od indywidualnych preferencji, potrzeb i okoliczności każdej osoby. Warto jednak zrozumieć różnice między nimi, aby podjąć świadomą decyzję, tym bardziej, w kontekście ewentualnego zachowku.
Darowizna za życia to przekazanie majątku lub innych aktywów osobie trzeciej jeszcze za życia darczyńcy. Może to obejmować nieruchomości, pieniądze, akcje czy inne wartościowe przedmioty. Istnieje kilka istotnych zalet związanych z wyborem tej formy przekazania majątku:
Zachowek to część spadku, do której uprawniony jest określony krąg osób, z reguły najbliżsi krewni zmarłego, np. dzieci, małżonek. Stanowi on minimalny udział w majątku, który powinien być zachowany dla uprawnionych osób zgodnie z przepisami prawa. W Polsce wysokość zachowku wynosi połowę części dziedziczenia, która przypadałaby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego.
W przypadku planowania darowizny za życia warto mieć na uwadze, że zachowek może wpłynąć na ostateczne rozłożenie majątku po śmierci. Istnieje kilka strategii, które mogą pomóc uniknąć sporów.
Darowizna za życia może być doskonałym sposobem wsparcia bliskich oraz realizacji własnych celów życiowych. Jednakże należy pamiętać, że prawo polskie przewiduje instytucję zachowku, która może wpłynąć na ostateczne rozdziedziczenie majątku. Dlatego też warto dokładnie przemyśleć planowane działania i skorzystać z pomocy specjalistów, aby uniknąć potencjalnych sporów oraz zapewnić spokój swoim bliskim po naszej śmierci.
Przy obliczaniu zachowku ustawodawca zaznaczył w art. 994 Kodeksu Cywilnego, że przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
W praktyce oznacza to, że darowizny dokonane na rzecz osób, które nie są spadkobiercami bądź też osobami uprawnionymi do zachowku są doliczane do spadku, jeżeli od chwili ich wykonania do momentu otwarcia spadku nie upłynęło 10 lat.
Darowizna za życia może być świetnym sposobem na wsparcie bliskich jeszcze za życia oraz na optymalizację podatków i innych kosztów związanych ze spadkiem. Jednakże, warto być świadomym konsekwencji, jakie mogą wynikać z przekazania darowizny w kontekście obowiązujących przepisów dotyczących wysokości zachowku. Dlatego też, zawsze warto skorzystać z profesjonalnej porady prawnej, aby mieć pewność, że wszystkie kwestie są uregulowane zgodnie z obowiązującym prawem i interesami wszystkich zaangażowanych stron.